I have been asked
if I woud consider providing a brief “teaser” from each of the short stories
in my short story bundle “VERRAAD.”
I would be delighted to provide same.
Die boekie is
gebore uit navorsing vir die Roman waaraan ek tans werk en elke storie is
vergesel van ‘n nota wat die verhaal en gebeure in konteks plaas. Elke verhaal is heelwat langer as die
aanvaarde standaarde vir ‘n gewone kortverhaal, met die uitsondering van een. Hieronder volg 'n kort uittreksel uit elkeen van die verhale.
Die eerste verhaal
in die boekie, dra ook dieselfde titel as die bundel. Geniet die uittreksel uit
VERHAAL 1.
VERRAAD
“I am justly killed with my own treachery.”
William
Shakespeare
Hamlet (1601), act 5,
sc.2, I.[320]
Die laatmiddagson skyn verblindend op die
lope van die Lee Metfords, wat sonder ophou en sonder voorbehoud, dood spoeg. Verwoesting word gesaai onder die groepie
Boere.
Jurgen Greeff ruk sy perd
om. Rondom hom klap die skote en Boere
skree verbouereerd op mekaar.
"Lokval!"
Die jongman leun vorentoe
op die hings se nek. Die wind fluit
verby die ore van mens en dier. Jurgen
se grys-blou oë is vasberade gerig op die klompie bome en klipperige koppie 'n
ent voor hom. Nie meer ver nie! Hou uit Pronk
ou maat!
Die jongman bereik die
skuiling veilig en spring van die perd af voordat diè nog behoorlik tot
stilstand kom. Agter 'n groot klip gaan
lê hy, Martini-Henry gereed. Sy wakker grys-blou oë
fynkam die terrein. Sowaar! Die lafhaards vlug! 'n Loesing in
hul eie lokval!
Rondom Jurgen begin die
manne in veldkornet Boshoff se kommando deurmekaar lag en praat. Gemoedelike houe op skouers word
uitgedeel, verlig dat hulle oorleef het.
Jurgen kom stadig orent
vanagter sy klip en kyk grootoog rond. "Pa
...? Paul ...?”
* * *
Uittreksel
uit VERHAAL 2.
NIE NET SOLDATE GAAN OORLOG TOE NIE
“Dit is nie net
soldate wat oorlog toe gaan nie.”
Spaanse
spreekwoord
Cornelia
draai met geboë skouers weg van die swart, stinkende murasie, die plek, wat tot
‘n paar uur gelede haar woning was. Dié
tuiste van haar gesin! Nou is dit niks. Net spookagtige mure, waaruit die rook nog
trek.
Die
diere is almal vrek gemaak. Vir die
Engelse om te eet. Sy gaan hurk, haar
hande krampagtig op haar maag ineengestrengel.
Sy wil die gevoel in haar binneste uitkots, maar dit sal fataal
wees. Konsentrasiekamp toe sal hulle gaan.
Die
meisie is beeldskoon. Haar oë, die kleur
van die hemel op ‘n helder dag in hierdie Afrika-land, wanneer dit nie verdof
is deur die verstikkende rook van die Engelse vure nie. Verskroeide aarde beleid, noem hulle dit.
‘n
Hand op haar skouer, laat haar verstyf, stadig omkyk. “Moeder.”
Vuil traanspore lê oor haar ma se wange.
“Kom
Cornelia. Hulle wag dat ons opklim. Hulle wil ry.” Sy kom stadig orent, sien oor haar ma se
skouer dat Truida reeds op die wa sit, haar lappop krampagtig in haar dogtertjiehandjies
vasgeklem.
* * *
Uittreksel
uit VERHAAL 3 (‘n Spookstorie)
DIE WIT ROOS
“Each morn a thousand roses brings, you say;
Yes, but where leaves the rose of yesterday?”
Edward Fitzgerald
(The Rubáiyát of Omar Khayyám, 4th ed., 1879,
st. 9)
Buite
dreun die stormsterk Augustus wind om die hoeke van die ou Boere-opstal in die
hartjie van die Vrystaat. David kan nie
slaap nie.
Hy maak
die venster oop. Die groot ou peperboom in die tuin se takke gooi groteske
skadu's op die grasperk - daar is iemand! Hy skreef sy oë.
'n
Meisie staan met haar rug na hom, geklee in 'n lang wit nagrok. Die wind pluk-pluk arrogant aan haar goue
haarslierte. Hy haas hom na buite.
"My
ouma het nie gesê sy het 'n ander gas nie ..."
Die
meisie draai stadig om, geen uitdrukking op die wasbleek, beeldskone gelaat
nie. Leë oë. "Jy is seker
David?" 'n Pragtige melodieuse stem
met 'n swaar Engelse aksent.
Hy steek
sy hand na haar uit. "Ja." Sy ignoreer sy hand, glimlag weemoedig en
draai weer haar rug op hom. "Ek is Sarah."
"Dit
is 'n plesier om jou te ontmoet Sarah. Kon jy ook nie slaap nie?"
"Ek
kan nooit slaap nie ... Die boom ..." Sy draai haar kop skeef. Vir die eerste keer merk hy die enkele wit
roos in haar slanke hande.
"Ek
gaan kry gou vir ons koffie - kom ons sit op die stoep. Ek bring ‘n kombers vir jou."
Toe hy
weer buite kom is die wind stil en die meisie skoonveld.
* * *
Uittreksel
uit VERHAAL 4.
Illusie van
Verraad
“Soldatestewels
knars op die gruis,
gewere word so
flink soos blits gerig,
sekondes en eeue
gaan verby …
die skietbevel bly
uit.”
Ernst van Heerden
“Fusillade”
Uit: Weerlose uur, 1942.
Die
tuin is lowergroen na die onlangse reënbui.
Die majesteuse huis se wit mure word swart en grys gevlek deur die groot
bome se blare wat vanoggend rustig beweeg op die maat van die eng windjie. Die son het maar sopas sy kop huiwerig en
flou oor die oosterkim gesteek.
Bella
kyk skreefoë na die weste, waar die wolke reeds weer saampak. Die sonskyn gaan van korte duur wees. Die donkerkop meisie trek die tjalie stuiwer
om haar skraal skouers en stap die huis binne.
Die
geelhoutvloere blink onder die gebreide koedoevelle, wat as matte ingespan
word. Vanuit die kombuis kom vroegoggend plaasgeluide. Melkkanne wat leeggemaak word, Anna wat vir
Sampie gebied wat om te doen sodat sy botter kan karring. Die geur van varsgebakte brood en sterk swart
koffie vul die gange van die luukse woning.
In
die eetkamer is die groot ou geelhouttafel netjies gedek vir ontbyt.
Een
plek.
Bella
neem swaarmoedig plaas en staar nikssiende na die wit linnetafeldoek. En die
leë sitplekke langs en oorkant haar.
Die
Rebelle se plekke.
Sy
sluk aan die knop in haar keel.
Die
honde op die werf raak aan die blaf. Dan
hoor sy die perdepote op die klipplaveisel voor die stalle. Sy spring op toe Vytjie met ‘n silwerskottel
ingestap kom. Beide vroue staar grootoog
na mekaar voordat vrees en hoop vlerke aan Isabella se voete verleen.
Twee
van die vier honde kom sterswaaiend aangestap stoep toe en trane van verligting
rol onbeheersd oor haar wange. Sy lig
die soom van haar dienlike bruin romp hoog en hardloop om die huis na die
stalle.
Phineas
is besig om twee perde af te saal. Sy
herken Weerlig, haar broer se merrie
onmiddelik. Twee mans, een word regop
gehou deur die ander, kom te voorskyn van agter die ander perd. Sy steek vas, haar hand teen haar keel.
“Albert!” Die donkerkopman wat haar broer regop hou,
verstewig sy greep.
“Hy
het baie bloed verloor. Waar kan ek hom
neerlê?” Sy staalgrys oë, die
bloedstreep op sy wang en ‘n kreun vanuit haar broer se mond ruk haar uit haar
skok.
“Phineas
los die perde! Help die meneer met Albert.
Volg my.”
Sy
pluk die kombuisdeur oop. “Anna! Kom help my gou om Albert se bed reg te kry.”
Albert
kreun swak toe die vreemde man hom sagkuns op die bed laat sak en dan self
struikel. Isabella se hand sluit om sy
elmboog. “Kom saam met my.” Oor haar
skouer beveel sy Anna om Albert se vuil klere te verwyder. “Ek gaan nou sy wond
kom skoonmaak.”
Sy
begelei die man in stilte na die gastekamer, verder af in die gang, langs haar
eie kamer. Hy gaan sit op die bed en buk
vooroor om sy stewels los te maak, toe Bella sien dat hy stadig begin
kantel. Sy breek sy val met haar liggaam
en help hom met moeite om op die bed te lê.
“Rus. Ek sal jou stewels uittrek.” Maar hy hoor haar nie meer nie.
Sy
tel sy voete op die bed en trek sy skoene uit. Hy is haar broer se ouderdom.
Groot. Wasbleek. Dan sien sy die nat,
donker kol op sy swart baadjie en pluk die kledingstuk eenkant toe. Die hemp is vol bloed!
Sy hardloop kombuis toe. “Anna!
Kom jy reg met Albert?”
“Ja
Juffrou.”
“Jy
sal sy wond vir my moet skoonmaak. Die
ander meneer is ook gewond en het nou sy bewussyn verloor! Vytjie – kom help my hier!” Die jong
bruinvrou kom gedweë nader. “Kook vir
ons water en skeur ‘n laken in lang repe. Bring vir my en Anna as jy klaar is.”
DIE BOEK
IS BESKIKBAAR BY:
No comments:
Post a Comment